ซึมเศร้าไม่น่ากลัวรักษาหายได้ โรคซึมเศร้า เป็นโรคทางจิตเวชที่เกิดขึ้นจากความผิดปกติของสารสื่อประสาทในสมองที่ส่ง ผลกระทบได้ทั้งทางร่างกายและจิตใจ ทำให้รู้สึกเศร้า วิตกกังวล ไม่มีความสุข อยากร้องไห้ นอนหลับ ยาก และปฏิสัมพันธ์กับคนรอบข้างลดลง จนส่งผลต่อกิจกรรมต่างๆ ในชีวิต ทั้งการเรียนและการ ทำงาน • อารมณ์เกิดโรคในทางแพทย์แผนจีน อารมณ์เปลี่ยนแปลงมาจากลมปราณของอวัยวะตัน เช่น - ความยินดีตกใจสร้างจากลมปราณหัวใจ - ความโกรธสร้างจากลมปราณตับ - ความครุ่นคิดสร้างจากลมปราณม้าม - ความเศร้าโศกวิตกกังวลสร้างจากลมปราณปอด - ความกลัวสร้างจากลมปราณไต ตามทฤษฎีแพทย์จีนมองสาเหตุของการเกิดโรคซึมเศร้าว่าเกิดจาก ‘การไหลเวียนที่ติดขัดของ ลมปราณในอวัยวะ ตับ’ โดยสิ่งที่ทำให้ลมปราณติดขัดมีมากมาย เช่น อารมณ์ อาหาร ความเสื่อม ของร่างกาย เป็นต้น • แพทย์แผนจีนรักษาอย่างไร?? แพทย์แผนจีนจะใช้ยาจีนร่วมกับการฝังเข็มในการรักษาโดยมุ่งเน้นในการปรับสมดุลทาง กายภาพ เนื่องจากอวัยวะภายในทุกส่วนในร่างกายนั้นมีความสัมพันธ์กันหมด หากเราระบายอาการ แกร่งหรือเสริมอาการพร่องเพียงอวัยวะใดอวัยวะหนึ่งก็อาจทำให้ร่างกายเสียสมดุลได้ • ความแตกต่างของแพทย์จีนกับแพทย์ปัจจุบันในการรักษาโรคซึมเศร้า ส่วนใหญ่การรักษาของแพทย์แผนปัจจุบันจะรักษาด้วยการจ่ายยาประเภทกดประสาท ช่วยให้ คนไข้ผ่อนคลาย และระงับอารมณ์ หากมีอาการนอนไม่หลับก็จะจ่ายยานอนหลับเพิ่มให้ด้วยจึง เป็นการรักษาที่ปลายเหตุ เป็นเพียงการระงับอาการไว้แต่ไม่ได้รักษาถึงสาเหตุที่แท้จริง สำหรับแพทย์แผนจีนจะมองคนไข้โดยพิจารณาจากองค์รวมทั้งหมด ฝังเข็มเพื่อกระตุ้นระบบประสาท และให้ยาจีนแบบรายสัปดาห์เพื่อปรับสมดุลร่างกาย ซึ่งผู้ป่วยแต่ละท่านก็จะได้รับการจ่ายยาตำหรับที่ แตกต่างกันออกไป เนื่องจากสาเหตุและกลไกการเกิดโรคของแต่ละคนนั้นไม่เหมือนกัน รวมถึงยา แต่ละรอบที่คนไข้จะได้รับก็แตกต่างกันกล่าวคือหากทานยาไปแล้วดีขึ้นภาวะของโรคก็จะเปลี่ยนไปจึง ต้องมีการเพิ่มลดยาในตำหรับด้วย หรือในทางกลับกันหากคนไข้ไปเจอปัจจัยอื่นที่ทำให้โรครุนแรง มากขึ้น แพทย์ก็จะต้องาปรับเปลี่ยนตัวยาให้เหมาะสมอีกด้วย จึงเป็นเหตุผลว่าทำไมคนสองคนเป็น โรคซึมเศร้าเหมือนกันแต่ทานยาตำหรับเดียวกันไม่ได้ • ระยะเวลาในการรักษา เนื่องจากเรามุ่งเน้นในการปรับสมดุลฟื้นฟูอวัยวะที่อ่อนแอหรือเสียหายไป จึงต้องใช้เวลาใน การรักษาประมาณ3-6เดือน โดยระยะเวลาที่ใช้ในการรักษาในคนไข้แต่ละคนจะแตกต่างกันออกไป ขึ้นอยู่กับความเรื้อรังและสภาพร่างกายแต่กำเนิด รวมถึงสภาพแวดล้อมของผู้ป่วยอีกด้วย

ยาจีนรักษาโรคซึมเศร้าได้จริงหรือ โรคซึมเศร้าเป็นโรคทางคลินิกที่พบได้ทั่วไป ตามสถิติของ WHO มีผู้ป่วยโรคซึม เศร้าประมาณ 350 ล้านคนทั่วโลก และอุบัติการณ์ของโรคซึมเศร้าก็เพิ่มขึ้นทุกปี ปัจจุบันการวิจัยเกี่ยวกับพยาธิกำเนิดและปัจจัยควบคุมโรคซึมเศร้ายังไม่ชัดเจนพอใน แง่การรักษา และยาต้านอาการซึมเศร้าที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบันมีผลข้างเคียงค่อนข้างมาก ความจริงแล้วโรคซึมเศร้าได้ปรากฏอยู่ในตำราแพทย์แผนจีนมานาน กว่า5,000ปีแล้วแต่ผู้คนทั่วไปอาจไม่ทราบว่าแพทย์แผนจีนสามารถรักษาได้และยาจีน ยังให้ประสิทธิผลที่ดีมากด้วย ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา การแพทย์แผนจีนประสบความสำเร็จในการรักษาภาวะซึม เศร้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ และได้รับความสนใจจากแพทย์แผนปัจจุบันและผู้ป่วยมาก ขึ้นเรื่อยๆ ปัจจุบันมีวิจัยมากมายเกี่ยวกับยาจีนที่พิสูจน์แล้วว่ายาจีนนั้นสามารถรักษาโรค ซึมเศร้าได้จริงยกตัวอย่างตำหรับยาง่ายๆที่แพทย์แผนจีนทุกคนเคยได้จ่ายให้กับคนไข้ หรือใช้เองก็ตามอย่างตำหรับยาที่มีชื่อว่า “เซียวเหยาส่าน(逍遥散)”ถือว่าเป็นตำหรับ พื้นฐานง่ายๆไว้ใช้กับบุคคลที่เริ่มมีความเครียดรวมถึงประจำเดือนมาไม่ปกติในผู้หญิง ก็ใช้ตำหรับนี้เช่นกัน จากงานวิจัยของ曹国平 Cao Guoping ที่ได้นำหนูมาทดลองปรับสภาพ แวดล้อมจำลองภาวะซึมเศร้าโดยถูกทําลาย glucocorticoid receptor ท่ีสมองส่วน หน้าซึ่งเปรียบเทียบได้กับคนที่มีความเครียดมาอย่าง ยาวนาน( chronicunpredictable stress)พบว่าตำหรับยาเซียวเหยาส่านสามารถ ปรับปรุงพฤติกรรมหนูที่ผิดปกติไปได้ โดยมีผลในการเพิ่มตัวรับกลูโคคอร์ติคอยด์ ลด การสะสมของคราบโปรตีนที่ฮิปโปแคมปัสซึ่งเป็นสาเหตุของอัลไซเมอร์ได้อีกด้วย 于鲁璐Yu lulu นักวิจัยและรักษาโรคทางสุขภาพจิตได้ทำการวิจัยเกี่ยวกับยาจีน ที่มีชื่อว่า ตันเซิน 丹参 และวิเคราะห์สารสำคัญออกมาได้ว่าตันเซิน 丹参สามารถ ปรับปรุงการกระตุ้นการอักเสบที่เกี่ยวข้องกับการทำงานที่ผิดปกติ ของglucocorticoidและมีผลคล้ายกับFluoxetine ซึ่งเป็นหนึ่งในตัวยาสำคัญในกลุ่ม ยา SSRIs (Selective serotonin reuptake inhibitor) ที่เป็นกลุ่มยาที่ใช้รักษาโรค ซึมเศร้า มีกลไกการออกฤทธิ์โดยช่วยเพิ่มระดับสารสื่อประสาทเซโรโทนิน (Serotonin) ในสมองและนักวิจัย石翠格Shi Cuigeยังค้นพบอีกว่าตันเซินนั้นมีฤทธิ์ เทียบเท่ากับยาamitriptyline ที่ออกฤทธิ์ยับยั้งการดูดกลับของสารสื่อ ประสาทNorepinephrine(NE)และSerotonin(5-HT)ที่มีหน้าที่ช่วยให้ร่างกายรู้สึก ผ่อนคลาย และลดภาวะซึมเศร้า จะเห็นได้ว่าปัจจุบันเทคโนโลยีต่างๆได้เข้ามาพิสูจน์ให้เห็นชัดเจนแล้วว่ายาจีนที่ ใช้ในการรักษาโรคซึมเศร้าที่มีมานานแล้วนั้นสามารถรักษาโรคซึมเศร้าได้จริง และนี่ เป็นเพียงตัวอย่างส่วนหนึ่งของงานวิจัยเท่านั้น แต่ยังมีตำหรับยาจีนและยาจีนอีก มากมายที่มีประโยชน์และรักษาโรคได้จริงอีกทั้งยังช่วยลดผลข้างเคียงของยาแผน ปัจจุบันได้อีกด้วย โดยผู้ป่วยสามาถเลือกรับการรักษาควบคู่ไปทั้งการรักษาทางแผน ปัจจุบันและแผนจีนได้เลย

ภาวะซึมเศร้าจะมีอาการหลัก คือ มีอารมณ์ซึมเเละเศร้าเกือบทั้งวัน ขาดความสนใจสิ่งต่างๆ รอบตัว รู้สึกเบื่อหน่าย เบื่ออาหาร นอนไม่หลับ อ่อนเพลียง่าย โดยในตำราแพทย์แผนจีนได้อธิบายเกี่ยวกับอารมณ์ต่างๆ ที่สามารถก่อโรคได้ ซึ่งหนึ่งในนั้นคือการครุ่นคิด คิดมาก เครียดจนไม่เป็นอันกินอันนอน ซึ่งจะส่งผลต่อม้าม ทำให้ไม่อยากอาหาร หรืออีกหนึ่งอารมณ์คือ เศร้าหรือกังวล จะส่งผลต่อการไหลเวียนของชี่ในร่างกายโดยเฉพาะพลังชี่ของตับติดขัด ทำให้จิตใจหดหู่ หายใจได้ไม่เต็มอิ่ม และรู้สึกไม่มีความสุขในชีวิต

เมื่อได้ยินคำว่า “หมอจีน” หลายคนจะนึกถึงการรักษาแบบโบราณไม่ว่าจะเป็นในเรื่องของยาที่ทานยากและมีรสชาติที่ขม หรือแม้กระทั่งการรักษาที่คนไข้คิดว่าเป็นการรักษาที่ไม่ทันสมัย

ข้อมูลจากกระทรวงสาธารณสุข ระบุว่า หากพบอาการ 5 ข้อ หรือมากกว่า เป็นอยู่อยู่นาน 2 สัปดาห์ขึ้นไป และมีอาการตลอดเวลา แทบทุกวัน หมายถึงมีภาวะซึมเศร้า ควรได้รับบริการปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญ หรือพบแพทย์เพื่อการบำบัดรักษา สามารถปรึกษาสายด่วนกรมสุขภาพจิต 1323 ตลอด 24 ชั่วโมง

ปัจจุบันโรคนอนไม่หลับเป็นปัญหาที่เกิดขึ้นได้กับทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะวัยทำงานอย่างเรา ๆ ซึ่งในทางแพทย์แผนจีน อาการนอนไม่หลับ นอกจากจะเกิดจากปัจจัยภายนอก ความเครียด สังคมและการทำงานแล้ว ยังเกิดจากภาวะเสียสมดุลภายในร่างกายได้อีกด้ว

โรคแพนิค (Panic Disorder) หรือ "โรคตื่นตระหนก" ไม่ได้มีสาเหตุที่แน่ชัด อาการแพนิคเกิดขึ้นทันทีและค่อยแรงขึ้นเรื่อยๆ ในเวลาเพียง 10 นาทีเท่านั้น อาการแพนิค (panic attack) มักเป็นที่ระบบหัวใจและระบบทางเดินหายใจ เช่น รู้สึกใจสั่น หัวใจเต้นเร็วแรง อึดอัด แน่นหน้าอก

ถ้าพูดถึงเรื่องซึมเศร้าส่วนใหญ่มักจะนึกกันว่าเป็นเรื่องของอารมณ์และความรู้สึกที่เกิดจากความผิดหวังหรือสูญเสียมากกว่าที่จะเป็นโรคๆ หนึ่งแต่อย่างไรก็ตามในบางครั้ง ถ้ามีอารมณ์เศร้าเป็นเวลานานโดยไม่มีทีท่าว่าจะดีขึ้น ก็จะมีอาการต่างๆ ติดตามมาด้วย ไม่ว่าจะเป็น การนอนไม่หลับ เบื่ออาหาร น้ำหนักลด หมดความสนใจต่อโลกภายนอก ไม่อยากมีชีวิตอยู่ต่อ

โรคย้ำคิดย้ำทำ หรือ obsessive-compulsive disorder (OCD) เป็นโรคที่ผู้ป่วยมีความคิดซ้ำๆ ที่ทำให้เกิดความกังวลใจ และมีการตอบสนองต่อความคิด ด้วยการทำพฤติกรรมซ้ำๆ เพื่อลดความไม่สบายใจที่เกิดขึ้น ซึ่งตัวผู้ป่วยเองก็รู้สึกว่าเป็นสิ่งที่ไม่มีเหตุผล แต่ก็ไม่สามารถหยุดความคิดและการกระทำดังกล่าวได้